Evropa kërkon të bëhet kontinenti i parë në botë neutrale në karbon deri në vitin 2050, dhe Komisioni i BE-së synon të reduktojë emetimet me të paktën 55% deri në vitin 2030. Te Daikin, ne mbështesim këtë drejtim, duke u përpjekur të bëhemi një kompani më neutrale në karbon në nivel global deri në vitin 2050.1
Plani i Investimit të Marrëveshjes së Gjelbër të BE-së2 kërkon të tërheqë (të paktën) 1 trilionë Euro në investime nga Bashkimi Evropian, Qeveritë Kombëtare dhe sektori privat për të dekarbonizuar BE-në.3 E përballur tani edhe me pandeminë e COVID-19 dhe krizën ekonomike, Plani i Investimeve të Marrëveshjes së Gjelbër është gjithashtu baza e programit të rikuperimit të Evropës për COVID-19 të quajtur “Gjenerata e Ardhshme e BE-së”, me vlerë 750 miliardë Euro.
Dekarbonizimi i Evropës dhe rikuperimi nga pandemia e COVID-19 janë sfida shumë të mëdha. Gjatë prezantimit të Marrëveshjes së Gjelbër, Presidenti i Komisionit Evropian madje e quajti atë si “momentin e zbritjes në Hënë” për Evropën. Gjatë implementimit të Marrëveshjes së Gjelbër, ne presim me padurim që të shohim që BE-ja dhe Shtetet Anëtare të saj të promovojnë teknologjitë me karbon të ulët, si pompat e nxehtësisë, duke siguruar një politikë të drejtë çmimesh për energjinë të bazuar te karboni dhe duke dekurajuar incentivat për ngrohjen me lëndë djegëse fosile.
Pse pompat e nxehtësisë?
Sot, stoku evropian i ndërtimeve është përgjegjës për rreth 36% të të gjitha emetimeve të CO2 në Bashkimin Evropian. Duke marrë në konsideratë faktin se pothuajse 50% e konsumit përfundimtar të energjisë të Bashkimit Evropian përdoret për ngrohje dhe ftohje, nga e cila 80% përdoret në ndërtesa4, potenciali për dekarbonizimin e këtij sektori është shumë i madh.
- Pompat e nxehtësisë janë një zgjidhje e vërtetuar dhe Evropa ka teknologjinë, ekspertizën dhe investimet që nevojiten për ta zgjeruar më tej. Nga shtëpitë njëfamiljare deri te shtëpitë shumëfamiljare, nga rikonstruktimet deri te shtëpitë e reja, nga ndërtesat e vogla deri të mëdha komerciale dhe impiantet industriale, pompat e nxehtësisë sot janë të gatshme dhe të përshtatshme për Marrëveshjen e Gjelbër të BE-së.
- Pompat e nxehtësisë janë teknologji ngrohjeje me karbon të ulët. Për çdo kWh nxehtësi të kërkuar, ndikimi në karbon i një pompe nxehtësie sot është rreth gjysma e një bojleri me gaz me efikasitet të lartë, me një potencial edhe më të ulët të gjurmës së karbonit falë dekarbonizimit të mëtejshëm të prodhimit të energjisë elektrike të BE-së5.
- Pompat e nxehtësisë shfrytëzojnë energjitë e rinovueshme si p.sh. energjinë termike nga ajri, uji ose toka. Këto burime të rinovueshme të energjisë gjenden me bollëk në Evropë; prandaj nuk është nevoja për t’i importuar.
- Pompat e nxehtësisë do të përdorin gjithnjë e më shumë energji të rinovueshme dhe janë duke u kthyer në një zgjidhje të plotë neutrale për klimën. Për shembull, deri në vitin 2030, përqindja e prodhimit të energjisë së rinovueshme të BE-së është caktuar të jetë të paktën dyfishi i nivelit të sotëm prej 32% të energjisë elektrike të rinovueshme në rreth 65% ose më shumë6.
- Gjithashtu, pompat e nxehtësisë janë thelbësore për të mundësuar balancimin e rrjetit të energjisë, duke mbështetur kështu përhapjen e mëtejshme të prodhimit të një energjie të rinovueshme, për shembull duke vepruar si bateri për ruajtje termike dhe një mjet për balancimin fleksibël të kërkesë-ofertës për energji.
Investimi në pompat e nxehtësisë përmirëson gjithashtu rritjen ekonomike të BE-së sepse këto produkte zhvillohen dhe prodhohen gjerësisht në Evropë. Daikin, për shembull, ka një qendër evropiane kërkim-zhvillimi dhe 5 fabrika në Evropë të lidhura me teknologjinë e pompave të nxehtësisë.
Çdo euro e investuar në teknologjinë e pompave të nxehtësisë është një euro e investuar në krijimin e vendeve të punës në nivel lokal. Industria e pompave të nxehtësisë në tërësi punëson 225 000 punonjës në Evropë7. Investimet e reja dhe të mëtejshme në ngrohjen e rinovueshme do të paguajnë dividendë për ekonominë evropiane si edhe për mjedisin tonë.
Historia suedeze e suksesit
Suedia nisi një politikë ambicioze në vitet 1980 për të zëvendësuar bojlerët me lëndë djegëse fosile me pompat e nxehtësisë. Sot, pompat e nxehtësisë janë standarde për ngrohjen e shtëpive suedeze. Kjo përpjekje për t’i bërë pompat e nxehtësisë teknologjinë standarde për ngrohjen e banesave, ndihmoi në reduktimin e emetimeve totale të gazeve që shkaktojnë efektin serrë me 33,7% mes viteve 1990 dhe 20188.
Edhe vende të tjera evropiane kanë filluar të ndjekin të njëjtin shembull. Së fundi, vende të tjera duke përfshirë Francën, Gjermaninë, Italinë dhe Holandën, kanë prezantuar skema të ngjashme për promovimin e pompave të nxehtësisë dhe zëvendësimin e bojlerëve.
T’u japim fund incentivave me bazë karbonin
Pas nismës së Marrëveshjes së Gjelbër të BE-së, hartuesit e politikave në shtetet anëtare të BE-së mund të veprojnë në dy nivele për të arritur dekarbonizimin.
Së pari, shtetet anëtare të BE-së mund të angazhoheshin t’i jepnin fund përdorimit të lëndëve djegëse fosile. Sistemet më ndotëse të ngrohjes duhet të nxirren gradualisht nga përdorimi. Austria nuk e lejon më instalimin e bojlerëve me gazolinë në shtëpitë e reja që prej janarit 2020. Kjo është një nismë e shkëlqyer. Hartuesit e politikave mund të shmangnin incentivat për lëndët djegëse fosile. Edhe sot, ka incentivat direkte ose të tërthorta për bojlerët me gazolinë, për shembull për shkak të taksimit të ndryshëm të pompave të nxehtësisë krahasuar me bojlerët.
Së dyti, teknologjitë e rinovueshme kanë nevojë gjithashtu për një fushë loje të barabartë. Hendeku mes çmimeve të energjisë elektrike dhe të gazit në shumë shtete anëtare është tepër i lartë për t’i bërë pompat e nxehtësisë një investim tërheqës në aspektin ekonomik për qytetarët e BE-së9. Incentivat mund ta mbyllin këtë hendek për një periudhë të caktuar, por në planin afatgjatë, kostoja e energjisë duhet të reflektohet më shumë në intensitetin e karbonit. Çmimi i karbonit mund të kontribuojë më tej në reduktimin e emetimeve duke e shtrirë Sistemin e Tregtimit të Emetimeve të BE-së (ETS) për të gjitha emetimet e djegieve të lëndëve djegëse fosile në ndërtesat dhe duke rishikuar direktivën e Taksimit të Energjisë10.
Motivimi i konsumatorëve
Konsumatorët që po kërkojnë të zëvendësojnë sistemet e lëndëve djegëse fosile duhet të motivohen për të parë më nga afër pompat e nxehtësisë. Industria ofron inovacione të vazhdueshme për t’i bërë pompat e nxehtësisë tërheqëse përmes një miksi të veçorive të produkteve, çmimeve, dizajnit dhe instaluesve dhe duke ofruar përdorim të lehtë për përdoruesin11. Industria mund të bëjë më shumë përpjekje për të shpjeguar përfitimet e pompave të nxehtësisë në mënyrë që përdoruesit të ndërgjegjësohen më shumë rreth tyre.
Qeveritë tërheqin vëmendjen e klientëve te pompat e nxehtësisë për rikonstruksionet e banesave, por edhe mjete të tjera mund ta bëjnë zgjedhjen e pompave të nxehtësisë të dobishme, si p.sh. reflektimi i përdorimit të energjisë së rinovueshme në vlerësimin total të energjisë së ndërtesës. Kjo dërgon një sinjal të fortë dhe i fton klientët të bëjnë një llogaritje të detajuar të kostove totale të pronësisë dhe avantazheve ekologjike12. Në këtë pikë, përfitimet e pompave të nxehtësisë do të bëhen të qarta për klientët.
Të aksesueshme për të gjithë evropianët
Në planin afatshkurtër, incentivat e qeverive mund të ndihmojnë në përshpejtimin e tranzicionit drejt një ngrohjeje neutrale në karbon dhe t’i bëjnë pompat e nxehtësisë të aksesueshme për të gjithë evropianët, por në planin më afatgjatë çmimet e sakta të energjisë dhe një tregues i saktë i performancës së një ndërtese në energji dhe karbon duhet të jenë motivimet e përdoruesit për të investuar në teknologjinë e pompave të nxehtësisë.
Shembujt e Suedisë dhe vendeve të tjera evropiane na tregojnë se si funksionon kjo strategji. Për shembull, Franca dhe Gjermania kanë ngritur skema të përhapura dhe shumë të njohura për zëvendësimin e bojlerëve me gazolinë. Gjithashtu, Italia ka prezantuar një “Superbonus” për të promovuar pompat e nxehtësisë falë një kreditimi shlyerjeje prej 110%.
Daikin, së bashku me liderë të tjerë të pompave të nxehtësisë, do ta pranojnë sfidën për t’u siguruar që përdoruesit janë të ndërgjegjshëm për pompat e nxehtësisë dhe avantazhet e tyre. Ne po punojmë gjithashtu çdo ditë për të krijuar një bazë instaluesish të mirë-trajnuar për të siguruar instalimin e duhur dhe ndjekjen e lehtë për klientin.
Çfarë ka më pas?
Daikin i ka vendosur vetes ambicien për t’u bërë një kompani neutrale në karbon në nivel global deri në vitin 2050. Ne jemi të bindur se të gjitha grupet e interesit – hartuesit e politikave, liderët e industrisë dhe klientët – kanë të njëjtin objektiv, të hedhin themelet e një të ardhmeje neutrale në karbon. Së bashku, mund ta dekarbonizojmë sektorin e ngrohjes në Evropë dhe të arrijmë objektivin e guximshëm të Marrëveshjes së Gjelbër. Duhet të veprojmë tani.
1 Përgjegjshmëria Mjedisore e Daikin, https://www.daikin.eu/en_us/about/environmental-responsibility.html
2 Komisioni Evropian, Pyetje dhe përgjigje, konsultim i datës 14 shtator 2020, https://ec.europa.eu/commission/presscorner/detail/en/qanda_20_24
3 Parlamenti Evropian, “Plani një trilion dollarësh i Evropës për financimin e klimës”, konsultim i datës 6 gusht 2020, https://www.europarl.europa.eu/news/en/headlines/society/20200109STO69927/europe-s-one-trillion-climate-finance-plan
4 Një strategji e BE-së për ngrohjen dhe ftohjen, konsultim i datës 17 shtator 2020, https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EN/TXT/PDF/?uri=CELEX:52016DC0051&from=EN dhe dokumentet e punës së stafit të tyre, konsultim i datës 17 shtator 2020, https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EN/TXT/PDF/?uri=CELEX:52016SC0024&from=EN
5 Studimi i shqyrtuar i VHK, Etiketimi i ekodizajnit dhe energjisë së hapësirës dhe ngrohësve të kombinuar, Detyra 5, Figura 7, konsultim i datës 17 shtator 2020, https://ecoboiler-review.eu/Boilers2017-2019/downloads/Boilers%20Task%205%20final%20report%20July%202019.pdf
6 Komunikimi i Komisionit për Parlamentin Evropian, Këshillin, Komitetin Evropian Ekonomik dhe Social dhe Komitetin e Rajoneve, konsultim i datës 17 shtator 2020, https://ec.europa.eu/clima/sites/clima/files/eu-climate-action/docs/com_2030_ctp_en.pdf
7 Komisioni Evropian, “Aftësia konkurruese e industrisë së ngrohjes dhe ftohjes dhe shërbimeve”, konsultim i datës 28 qershor 2019, https://www.euneighbours.eu/sites/default/files/publications/2019-08/20190822%20MJ0319513ENN.en_.pdf
8 International Energy Agency, profili i Suedisë, konsultim i datës 14 shtator 2020, https://www.iea.org/countries/sweden
9 Eurostat, statistikat e çmimit të energjisë elektrike: Statistikat e shpjeguara, konsultim i datës 17 shtator 2020, https://ec.europa.eu/eurostat/statistics-explained/pdfscache/45239.pdf
10 Komunikimi i Komisionit për Parlamentin Evropian, Këshillin, Komitetin Evropian Ekonomik dhe Social dhe Komitetin e Rajoneve, konsultim i datës 17 shtator 2020, https://ec.europa.eu/clima/sites/clima/files/eu-climate-action/docs/com_2030_ctp_en.pdf
11 Shikoni Altherma 3 H HT nga Daikin: https://www.daikin.eu/en_us/product-group/air-to-water-heat-pump-high-temperature/daikin-altherma-3h-ht.html
12 Daikin për shembull ofron një mjet për përzgjedhjen e zgjidhjes për instaluesit dhe konsumatorin të quajtur “Stand by me”, https://standbyme.daikin.eu/
